როგორ არ გამოგვეპაროს ფილტვის დაზიანება? - რჩევები მათთვის, ვინც კოვიდინფიცირებულია და ვისაც ოჯახის ექიმი ვერ უკავშირდება
ექიმი თამუნა გვასალია სოციალურ ქსელში მათ, ვინც კოვიდინფიცირებულია და ვისაც ოჯახის ექიმი ვერ უკავშირდება, რჩევებს აძლევს.
"ბლოგერ-ექიმად გადაქცევის არც სურვილი და არც დრო მაქვს, უბრალოდ იმდენ ტყუილ-მართალს ვაწყდები სოციალურ სივრცეში, რამდენიმე უწყინარი რჩევა მინდა დავწერო მათთვის, ვინც კოვიდინფიცირებულია და ვისაც ოჯახის ექიმი ვერ (და არა არ) უკავშირდება:
1. ვირუსის დადასტურების მე-2, მე-3, მე-4 დღეს არ ჩაიტაროთ არანაირი ანალიზი (ვგულისხმობ სისხლი, CRP, დე-დიმერი) - უბრალოდ არ გამოჩნდება არაფერი მნიშვნელოვანი ასეთი მოკლე დროის ინტერვალში.
2. კომპიუტერული ტომოგრაფია საჭიროა მხოლოდ მაშინ, თუ სუნთქვის უკმარისობაა. აქაც პირველი 7 დღე აზრი არ აქვს გაკეთებას და ავხსნი რატომაც: კატესთვის აღსაქმელი ცვლილების ჩამოსაყალიბებლად დაახლოებით 7 დღეა საჭირო და მე–2 დღეს გადაღებული დასკვნით თუ გეტყვიან, რომ 2-ქულიანი დაზიანებაა 24-დან, ტყუილად გაგიხარდებათ. ობიექტური შეფასება არ იქნება. დახარჯავთ დროს, ფულს და ზედმეტად დასხივდებით.
3. არ მიიღოთ ანტიბიოტიკი თვითნებურად და მეზობლის რჩევით! ანტიბიოტიკი ებრძვის ბაქტერიას და კოვიდს იწვევს ვირუსი. კი, ჩვენც ვნიშნავთ ხოლმე ანტიბიოტიკს, მაგრამ მხოლოდ მაშინ, როცა ვირუსს ბაქტერია ერთვის თან და "თანდართვის" შეფასება მხოლოდ ექიმს შეუძლია ანალიზების მიხედვით. აქვე დავამატებ, 39 სიცხე არ ნიშნავს ანტიბიოტიკის საჭიროებას.
4. 38-38.5-ზე შეგიძლიათ მიიღოთ პარაცეტამოლი ან ნებისმიერი სხვა ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალება (იბუპროფენი და ა.შ.). ეს მედიკამენტები კარგად მუშაობს. თუ ცხელება არ დაექვემდებარა, დაურეკეთ ექიმს. უზომო რაოდენობით იბუპროფენების მიღება აუცილებლად გამოიწვევს კუჭის გაღიზიანებას. დავიჭიროთ ბალანსი.
5. მადა თუ არ გაქვთ, თავს არ დააძალოთ. მთავარია, მიიღოთ სითხეები, მაქს. 2 ლიტრი და სასურველია მოერიდოთ გაზიანს.
6. მუდმივი წოლა კარგი არ არის, მაგრამ ენერგია თუ არ გაქვთ, ნუ აიძულებთ თავს, ზედმეტად დაიტვირთოთ ფიზიკურად.
7. და ახლა ყველაზე მნიშნელოვანი ნაწილი: როგორ არ გამოგვეპაროს ფილტვის დაზიანება - საუბრისას ქოშინი, სუნთქვის უკმარისობის შეგრძნება მცირე ფიზიკური დატვირთვისასაც გაცილებით მნიშვნელოვანია, ვიდრე ხველება! ვისაც საშუალება გაქვთ, იკონტროლეთ სატურაცია, სუნთქვის გაძნელებისას დაწექით და იწექით მუცელზე, რადგან ასე უკეთ ვენტილირდება ფილტვი. ძალიან კარგად მესმის ინფიცირებულების შიში, რთულია ებრძოდე იმას, ვისაც არ იცნობ და არც იმის შეფასებაა მარტივი, რა არის საყურადღებო და რა არა.
არ შეგეშინდეთ 2-დღიანი სიცხის, თავის ტკივილის და ხველების – ეს არ არის საავადმყოფოში დაწოლის ჩვენება, თუმცა არ გამოგეპაროთ სუნთქვის უკმარისობის ნიშნები – მათი არსებობისაც არც შეგეშინდეთ, თუმცა დროულად მიაქციეთ ყურადღება", - წერს თამუნა გვასალია.
"ბლოგერ-ექიმად გადაქცევის არც სურვილი და არც დრო მაქვს, უბრალოდ იმდენ ტყუილ-მართალს ვაწყდები სოციალურ სივრცეში, რამდენიმე უწყინარი რჩევა მინდა დავწერო მათთვის, ვინც კოვიდინფიცირებულია და ვისაც ოჯახის ექიმი ვერ (და არა არ) უკავშირდება:
1. ვირუსის დადასტურების მე-2, მე-3, მე-4 დღეს არ ჩაიტაროთ არანაირი ანალიზი (ვგულისხმობ სისხლი, CRP, დე-დიმერი) - უბრალოდ არ გამოჩნდება არაფერი მნიშვნელოვანი ასეთი მოკლე დროის ინტერვალში.
2. კომპიუტერული ტომოგრაფია საჭიროა მხოლოდ მაშინ, თუ სუნთქვის უკმარისობაა. აქაც პირველი 7 დღე აზრი არ აქვს გაკეთებას და ავხსნი რატომაც: კატესთვის აღსაქმელი ცვლილების ჩამოსაყალიბებლად დაახლოებით 7 დღეა საჭირო და მე–2 დღეს გადაღებული დასკვნით თუ გეტყვიან, რომ 2-ქულიანი დაზიანებაა 24-დან, ტყუილად გაგიხარდებათ. ობიექტური შეფასება არ იქნება. დახარჯავთ დროს, ფულს და ზედმეტად დასხივდებით.
3. არ მიიღოთ ანტიბიოტიკი თვითნებურად და მეზობლის რჩევით! ანტიბიოტიკი ებრძვის ბაქტერიას და კოვიდს იწვევს ვირუსი. კი, ჩვენც ვნიშნავთ ხოლმე ანტიბიოტიკს, მაგრამ მხოლოდ მაშინ, როცა ვირუსს ბაქტერია ერთვის თან და "თანდართვის" შეფასება მხოლოდ ექიმს შეუძლია ანალიზების მიხედვით. აქვე დავამატებ, 39 სიცხე არ ნიშნავს ანტიბიოტიკის საჭიროებას.
4. 38-38.5-ზე შეგიძლიათ მიიღოთ პარაცეტამოლი ან ნებისმიერი სხვა ანთების საწინააღმდეგო არასტეროიდული საშუალება (იბუპროფენი და ა.შ.). ეს მედიკამენტები კარგად მუშაობს. თუ ცხელება არ დაექვემდებარა, დაურეკეთ ექიმს. უზომო რაოდენობით იბუპროფენების მიღება აუცილებლად გამოიწვევს კუჭის გაღიზიანებას. დავიჭიროთ ბალანსი.
5. მადა თუ არ გაქვთ, თავს არ დააძალოთ. მთავარია, მიიღოთ სითხეები, მაქს. 2 ლიტრი და სასურველია მოერიდოთ გაზიანს.
6. მუდმივი წოლა კარგი არ არის, მაგრამ ენერგია თუ არ გაქვთ, ნუ აიძულებთ თავს, ზედმეტად დაიტვირთოთ ფიზიკურად.
7. და ახლა ყველაზე მნიშნელოვანი ნაწილი: როგორ არ გამოგვეპაროს ფილტვის დაზიანება - საუბრისას ქოშინი, სუნთქვის უკმარისობის შეგრძნება მცირე ფიზიკური დატვირთვისასაც გაცილებით მნიშვნელოვანია, ვიდრე ხველება! ვისაც საშუალება გაქვთ, იკონტროლეთ სატურაცია, სუნთქვის გაძნელებისას დაწექით და იწექით მუცელზე, რადგან ასე უკეთ ვენტილირდება ფილტვი. ძალიან კარგად მესმის ინფიცირებულების შიში, რთულია ებრძოდე იმას, ვისაც არ იცნობ და არც იმის შეფასებაა მარტივი, რა არის საყურადღებო და რა არა.
არ შეგეშინდეთ 2-დღიანი სიცხის, თავის ტკივილის და ხველების – ეს არ არის საავადმყოფოში დაწოლის ჩვენება, თუმცა არ გამოგეპაროთ სუნთქვის უკმარისობის ნიშნები – მათი არსებობისაც არც შეგეშინდეთ, თუმცა დროულად მიაქციეთ ყურადღება", - წერს თამუნა გვასალია.