რით დასტურდება, რომ არტანუჯში ნაპოვნი სამარხი აშოტ კურაპალატს ეკუთვნის - უდიდესი აღმოჩენის დეტალები ქართველი არქეოლოგისგან, რომელიც გათხრებს ესწრებოდა - პალიტრა ვიდეო

თურ­ქმა არ­ქე­ო­ლო­გებ­მა პრო­ფე­სორ ოს­მან აი­თე­ქი­ნის ხელ­მძღვა­ნე­ლო­ბით, არ­ტა­ნუ­ჯის (გე­ვ­ჰერ­ნი­კის) ცი­ხე­ში ქარ­თვე­ლი მე­ფის, აშოტ I დი­დის (კუ­რა­პა­ლა­ტი) სა­მარ­ხი აღ­მო­ა­ჩი­ნეს. სა­მარ­ხი წმინ­და პეტ­რე-პავ­ლეს ტა­ძარ­ში, აფ­სი­დის ქვეშ არის გან­თავ­სე­ბუ­ლი და ვა­რა­უ­დო­ბენ, რომ ის აშოტ პირ­ველს ეკუთ­ვნის. მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ აკ­ლდა­მა­ში ნეშ­ტი არ უპო­ვი­ათ, მისი მდე­ბა­რე­ო­ბა ზუს­ტად შე­ე­სა­ბა­მე­ბა შუა სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის წყა­რო­ებ­ში სა­მარ­ხის შე­სა­ხებ არ­სე­ბულ ჩა­ნა­წე­რებს. ეს აღ­მო­ჩე­ნა ის­ტო­რი­უ­ლი წყა­რო­ე­ბის პირ­ვე­ლი არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბაა.

გა­თხრე­ბის ხელ­მძღვა­ნე­ლის, დოქ­ტორ ოს­მან აი­თე­ქი­ნის თქმით, არ­ქე­ო­ლოგ­თა ჯგუფ­მა აღ­მო­ა­ჩი­ნა 2 მეტ­რის სიგ­რძი­სა და 1,8 მეტ­რის სი­გა­ნის ქვის თა­ღით გა­და­ხუ­რუ­ლი სა­მარ­ხი, რო­მე­ლიც უშუ­ა­ლოდ ეკ­ლე­სი­ის აფ­სი­დის ქვე­შაა გან­თავ­სე­ბუ­ლი.რო­გორც აი­თე­ქინ­მა აღ­ნიშ­ნა, „შუა სა­უ­კუ­ნე­ე­ბის ქარ­თულ წყა­რო­ებ­ში მოხ­სე­ნი­ე­ბუ­ლია, რომ მეფე აშო­ტი დაკ­რძა­ლუ­ლია სწო­რედ ამ ეკ­ლე­სი­ა­ში“.

"სა­მარ­ხის არ­ქი­ტექ­ტუ­რუ­ლი მდე­ბა­რე­ო­ბა და სტრუქ­ტუ­რა სრუ­ლად ემ­თხვე­ვა ჩა­ნა­წე­რებს. მეც­ნი­ე­რუ­ლად, ჩვენ ახლა შეგ­ვიძ­ლია და­ვა­დას­ტუ­როთ აშოტ დი­დის სა­მარ­ხის ად­გილმდე­ბა­რე­ო­ბა თურ­ქუ­ლი არ­ქე­ო­ლო­გი­ის სა­ხე­ლი­თაც“, – აღ­ნიშ­ნა აი­თე­ქინ­მა.

სა­მარ­ხის გარ­და, არ­ქე­ო­ლო­გებ­მა ასე­ვე აღ­მო­ა­ჩი­ნეს სა­ერ­თო სამ­ზა­რე­უ­ლო (თონე) და წყალ­სა­ცა­ვე­ბის ფარ­თო სის­ტე­მე­ბი, რაც მი­უ­თი­თებს ცი­ხის შიგ­ნით მუდ­მი­ვად მცხოვ­რებ მო­სახ­ლე­ო­ბა­ზე. არ­ქე­ო­ლო­გებ­მა შეძ­ლეს ორი ავ­ზის ამო­ღე­ბა და მუ­შა­ო­ბა გრძელ­დე­ბა მე­სა­მე ავ­ზის ამო­სა­ღე­ბად. ასე­ვე აღ­მო­ჩე­ნი­ლია ად­რე­უ­ლი მე-11 სა­უ­კუ­ნის ბი­ზან­ტი­უ­რი მო­ნე­ტე­ბი, კე­რა­მი­კუ­ლი ფრაგ­მენ­ტე­ბი, ქვი­სა და მე­ტა­ლის საბ­რძო­ლო მა­სა­ლა.

ტე­რი­ტო­რი­ა­ზე არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი სა­მუ­შა­ო­ე­ბი რო­დე­საც დას­რულ­დე­ბა, არ­ტე­ფაქ­ტე­ბი არ­თვი­ნის მუ­ზე­უმ­ში იქ­ნე­ბა გა­და­ტა­ნი­ლი.

მე-5 სა­უ­კუ­ნე­ში აგე­ბუ­ლი არ­ტა­ნუ­ჯის ცი­ხე­სი­მაგ­რე მე-9 სა­უ­კუ­ნე­ში მეფე აშოტ დი­დის მიერ იქნა გა­ფარ­თო­ე­ბუ­ლი და გაძ­ლი­ე­რე­ბუ­ლი. აშოტ­მა ის ბაგ­რა­ტი­ონ­თა სა­მე­ფოს ად­მი­ნის­ტრა­ცი­ულ ცენ­ტრად აქ­ცია. არ­ქე­ო­ლო­გი­უ­რი მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი მი­უ­თი­თებს, რომ მო­ნარ­ქი და დიდ­გვა­როვ­ნე­ბი შიდა ცი­ტა­დელ­ში ცხოვ­რობ­დნენ, ხოლო ვაჭ­რე­ბი და შეძ­ლე­ბუ­ლი მო­სახ­ლე­ო­ბა გა­ლავ­ნით შე­მო­სა­ზღვრულ ქვე­და ქა­ლაქ­ში, სა­დაც ასე­ვე იყო აბა­ნო, სა­ლო­ცა­ვე­ბი და შად­რევ­ნე­ბი.

აი­თე­ქი­ნის თქმით, გა­თხრე­ბი კი­დევ ხუთ წე­ლი­წადს გაგ­რძელ­დე­ბა, რის შემ­დე­გაც არ­ტა­ნუ­ჯი უმ­ნიშ­ვნე­ლო­ვა­ნე­სი კულ­ტუ­რუ­ლი მემ­კვიდ­რე­ო­ბი­სა და ტუ­რიზ­მის ცენ­ტრად იქ­ცე­ვა შავი ზღვის აღ­მო­სავ­ლეთ სა­ნა­პი­რო­ზე. განაგრძეთ კითხვა